قدس آنلاین- گروه استانها- طیبه قاسمی؛  خوزستان با حدود 40 درصد نرخ بیکاری دومین استان کشور در زمینه بیکاری شناخته است،  با وجود طرح این موضوع در پانزدهمین جلسه کارگروه تخصصی اشتغال بازهم بیشترین جمعیت شاغل در این منطقه را غیربومیان تشکیل می‌دهند و این مهم، استفاده ذینفع دولت بدون در نظر گرفتن مردمی که دچار مشکلات هستند را نشان می دهد و متاسفانه بومی ها و جوانان خوزستان حتی با تغییرات هم در بیکاری مانده اند.

رتبه بیکاری

این رتبه سه را اگر با رتبه یک ایلام و نبود صنایع بزرگ و کوچک در این استان مقایسه کنید به عمق مشکلات  بیشتر پی می برید خوزستان در حالی این مقام را یدک می کشد که دارای بزرگترین صنایع است از نفت و گاز تا پتروشیمی هایی که هرزگاهی شاهد افتتاح یکی دیگر از آنها هستیم که این فرصت هنوز با به‌کارگیری فناوری‌های کهنه، حضور پررنگی در بازارهای بین‌المللی ندارد تا دارایی‌های ما در خدمت اقتصاد صادرات‌گرا نیز نباشد.

به غیر از آن اصلی ترین محصول کشاورزی گندم تولید انبوهی در استان دارد و این استان قطب کشاورزی است، برترین نعمت خداوند آب به وفور در این سرزمین بوده و حالا سد سازی و انتقال آب همان فرصت رانیز گرفته تا زارعین بهترین فصلهای کشاورزی را در منع کشت مبحوس باشند.

بیکاری مولد ناهنجاری هاست

از یک منظر دیگر اگر خوزستان را بررسی کنید با توجه به سالهای پساجنگ و بازسازی دوباره اکثر شهرها حتی می توان ایجاد مشاغلی از این باب را نیز مد نظر قرار داد اما عدم توجه دولت های مختلف به این مهم و وعده هایی که هیچ وقت عملی نشد مردم را مجبور کرد تا خود شروع به بازسازی کنند تا در ساخت جدید شهرها بی نظمی و کارشکنی هایی را شاهد باشیم که باعث هزینه های گزافتر و از بین رفتن سرمایه است.

ماهیگیری نیز سالهاست با این دیار پیوند دارد که هر سال را با یک بحران چون مرگ تالابها، انقراض ماهیان بومی، و..می گذارند و  بالاخره مناطق بکر طبیعی، تاریخی، سدها و آبهای روان جاذبه گردشگری بالایی دارند که لازم است از آنها بهره بیشتری برد، ما اما، با تبر به جان طبیعت افتاده ایم از تاریخی ها مخروبه می سازیم و سدهای ساخته شده برایمان بیشتر بلای جانند تا جای گردشگری غافل از اینکه خوب یا بد این سدها ساخته شده اند و حالا باید از فرصت های آن استفاده کرد، رودخانه و تالاب هم که قصه فراوان گفته شده انتقال و نابودی شان لای گنجه های مدیران خاک می خورد. همین هاست که با این همه نعمت باید دچار آفت ویرانگر و مولد ناهنجاری های اجتماعی باشیم.

در پایین ترین رده های شغلی جایی نداریم

رضا باوی خود را کارشناس ارشد شیمی معرفی می کند؛ سرایدار مدرسه ای در یکی از مناطق اهواز بودم وقتی مسئولان آن پی به تحصیلاتم بردند عذرم را خواستند.

او با اشاره به اینکه برای پایین‌ترین رده شغلی، به اکثر سازمانهای دولتی و خصوصی مراجعه کرده می گوید: نباید وقتم را صرف تحصیل می کردم اگر از همان ابتدا یک مهارت مناسب بازار، کسب می کردم  اوضاعم بهتر بود.

تحصیل سدی برابر اشتغال

یکی ازهمکلاسی هایش شاکی تر است، اسما کریمی مدعیست گرفتن مدرک کارشناسی ارشد سد کاریابی است و عنوان می کند: وقتی برای مصاحبه کاری به ادارات یا سازمانها می روم به محض اینکه می فهمند ارشد گرفته ام رد می شوم استخدام فقط برای کارشناسی است و توجیه شان هم این است که حقوق ارشد بالاتر است ممکن است ادعای زیادی داشته باشد یا جایگزین همکاران رده بالاتر شود.

او با تاکید اینکه عدم تمکن مالی دیگر مشکل جوانان بیکار است، اضافه می کند: از صنایع تولیدی و کارآفرینی در استان پشتیبانی نمی‌شود تا جوانان به راه‌اندازی صنایع کوچک و زودبازده اقدام کنند، مشکل دیگرجایگاه هایی است که برای بومی ها از دست رفته است.

درک درست از بیکاری نداریم

علی دژمان معاون اداره کل بازرسی خوزستان در گفتگو با قدس آنلاین با ذکراین موضوع که در مسجد سلیمان با اینکه اولین شهر نفتی کشوراست نرخ بیکاری از نرخ متوسط بیکاری کشور بالاتر است، یا ماهشهر، بندر است زمین حاصلخیز و رودخانه جاری دارد اما فاجعه آنجاست نرخ بیکاری آن۲۳ درصد است، می گوید: وقتی مشکلی مطرح می شود باید برای مدیران تبدیل به مسئله شود و بیکاری یکی از آنهاست، اگر درک درست نباشد تصمیم درستی هم نمی توان گرفت، در سیاست گذاری ها بین تصمیم های مختلف یا بین راهکارهای مختلف بهترین ها را برای رسیدن به یک هدف باید انتخاب کرد، این لازمه بهترین راهکاربرای درک درست از مشکل است.

 ۴هزار نیروی مازاد شهرداری

دژمان با بیان اینکه در خوزستان راهکارهای انتخابی برای رفع بیکاری در استان بر اساس واقعیت ها و ظرفیت ها صورت نمی گیرد، و آسان ترین راه انتخاب می شود، اظهار می کند: در شهرداری اهواز تا سال ۹۶، ۴هزار نفر نیروی مازاد فعالیت داشتند بازهم به دلیل ازدیاد افراد بیکار، اعضای شورای شهر سابق، مدیران و نماینده ها در پاسخ گویی به این قشر راحت ترین کار را معرفی به شهرداری دیده و باعث شدند یک شهرداری متورم از نیروی انسانی با هزینه های جاری زیاد داشته باشیم که حتی در حوزه های خدماتی و عمرانی لنگ می زند.

اوتاکید می کند: با وجود ظرفیت های اشتغالزایی متفاوت از استانهای دیگر و با وجود عدم صنایع پتروشیمی در پایین دست  و حالی که بیشترین صنایع پترروشیمی را در خوزستان داریم، متاسفانه خیلی از صنایع تبدیلی در اراک، ارومیه و اصفهانند.

توریسم مناطق جنگی

دژمان می افزاید: محصولات پتروشیمی ما ۷۰۰ کیلومتر دورتر تبدیل به پلیمر و پلی اتلین و محصولات ثانوی شده به خوزستان برمی گردند تا صادر شوند در حالی که مواد اولیه و ارز اینجاست و می توانست یک زمینه اشتغالزایی باشد که دیگر وجود ندارد.

این فعال اجتماعی اعتقاد دارد، از ظرفیت های صنعتی، گردشگری نیز استفاده نمی کنیم، و توضیح می دهد: خوزستان یک استان چهار فصل است ما توریست مناطق جنگی را هم داریم اما عملا یک ماه آخر سال به اسم راهیان نور از آن استفاده می کنیم و این ظرفیت حتی در توریسیم روستایی هم مورد توجه نیست، خوزستان محل جنگ بود اما بزرگترین موزه جنگ در همدان است، چون به دنبال ساده ترین کارها هستیم.

او اظهار می کند: در شمال دهدز، باغملک توریسم آب و هوایی خیلی خوبی داریم از اهواز تا امامزاده عبدالله از یک هوای گرم به هوایی مطبوع در عرض یک ساعت می رسیم که قابل باور نیست. اما همه نگاه مدیران ما به نفت و پتروشیمی است و این دو هم یک ظرفیت محدود واز سوی دیگر ملی است و استان های دیگر هم از آن انتظار دارند.

دژمان ادامه می دهد: پتروشیمی در ابتدای کار نیاز به نیروی زیادی دارد اما درزمان بهره برداری نیروی انسانی به یک سوم می رسد و باید تعدیل شوند.

آب فقط صرف صنایع نشود

معاون اداره کل بازرسی خوزستان خیلی از ظرفیت های استان را فراموش شده می داند و با بیان اینکه ماهشهر ۲۳ پتروشیمی، رودخانه ای بنام جراحی که حاصلخیز ترین زمینهای کشاورزی کنار آن است ولی به دلیل بی توجهی بخش عمده ای از آنها به شوره زار تبدیل شده اند، یادآور می شود: نبود ارتباطات با شهر، جاده ای، زیر ساخت های آموزشی و بهداشتی باعث ترک روستاها و هجوم به حاشیه شهرها و اشتغال های کاذب، مغازه داری و دست فروشی است که جواب هم نمی دهد.

او با عنوان اینکه می توانستیم با در نظر گرفتن صنایع جانبی کشاورزی و زیر ساخت های آن، صنعتی کردن کشاورزی و توجه به آب رودخانه ها و زهکشی ایجاد تعادل کنیم، تصریح می کند: متاسفانه دید افکار عمومی به آب صرفا برای صنایع است و افراد بیشتر حاضرند در پتروشیمی ها کارگری کنند تا روی زمین کشاورزی.

شوراها، ائمه جماعت به مسئله بیکاری ورود کنند 

حسین ناصری عضو شورای اسلامی شهر کوت عبدالله در مصاحبه با خبرنگار قدس آنلاین نیز یکی از مهمترین دلایل رتبه نخست مهاجرفرستی خوزستان را عدم اشتغال دانسته و بیان می کند: استخدام های غیر بومی به بیکاری های جوانان استان دامن زده و باید میزان نیروی غیر بومی با تایید شوراها، ائمه جماعت کاهش پیدا کند، این استخدام های غیر بومی بیشتر شامل مدیران ارشد صنایع، نفت و آب است و متاسفانه حتی در رده های پایین کاری نیز به مرور از اطرافیان همان مدیران استفاده می شود.
ناصری در مورد راهکارهای اشتغال زایی تاکید می کند: می ‌توانیم به‌ صورت کارآفرین اشتغال زایی کنیم حتی در حال حاضر نیز خیلی از همشهریان ما برنامه کارآفرینی دارند، اما متاسفانه استان با مشکل مالی مواجه است، جوانان زیادی هستند که برنامه های خیلی خوبی دارند، که هر یک از پروژه های کوچک آنها می تواند ۵۰ نفر را به صورت غیرمستقیم و مستقیم شاغل کند ولی کاری از پیش نبرده اند چرا که اعتباری در کار نیست.

 
او ادامه می دهد: در این زمینه می ‌توانیم از بانکها بخواهیم که خدماتی با سود بانکی کم و پایین به کارآفرینان اختصاص دهند، تا فقط مقداری از معضل بیکاری در استان حل شود. مشکل اساسی ما اشتغال است حتی با وجود امکانات در یک شهر باید شرایط استخدام آن نیز مناسب باشد.

امکان سرمایه گذاری یا خروج از خوزستان

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی خوزستان امید حاجتی در جلسه کارگروه تخصصی اشتغال اذعان می کند: فکر می کنم ما در حوزه بحث های حمایتی یک خطای استراتژیک مرتکب شده ایم آن هم این است که حمایت ما با محوریت ایجاد اشتغال درحال انجام است یعنی فراموش می کنیم که اشتغال پایدار، اشتغال تولید محور است. تولید پایدار نیز تولیدی بازار محور است.

او تاکید می کند: با ابزارهای استانی که در اختیار ما است نمی توانیم مشکلات را حل کنیم. هر وقت می خواهیم سرمایه گذاری کنیم مجموعه نفت اجازه سرمایه گذاری نمی دهد و می گوید کل اهواز در حوزه نفتی است. همه خوزستانی ها باید از اهواز و خوزستان خارج شوند یا باید امکان سرمایه گذاری به ما داده شود.

بیکاری آغاز مصیبت هاست

بیکار در اقتصاد به فردی گفته می‌شود که در سن کار (۱۵ تا ۶۵ سال) و جویای کار باشد اما شغل یا منبع درآمدی پیدا نکند. غیر قابل انکار است که بیکاری نقطه آغاز مصیبت های یک جوان یا نوجوان است وقتی امید به آینده و هدفی در زندگی در بین نباشد بزه کاری راه هموارتری دارد و اضافه شدن افراد بزهکار جامعه را دچار ناهنجاری های اجتماعی بیشتری می کند تا هزینه های گزافتری نیز در این راه متحمل شود، می توان این هزینه ها را کمی زودتر نوش داروی قبل از مرگ کرد اگر مسئولان وظیفه شناس تری داشته باشیم. خوزستان در سال ۹۶ رتبه سوم بیکاری و در سال ۹۷ رتبه دوم را داشته آیا باید منتظر رتبه نخست باشیم یا...